Het Rijk verstrekt de onderscheidingen in de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau in bruikleen. De erfgenamen dienen na het overlijden van de gedecoreerde de onderscheiding te retourneren aan de Kanselarij der Nederlandse Orden. Wel bestaat de mogelijkheid voor familieleden om het onderscheidingsteken in langdurige bruikleen te verkrijgen na betaling van een borgsom. Veel gedecoreerden maakten/maken tijdens hun leven al gebruik van deze mogelijkheid. De borgsom is gelijk aan de aanschafprijs van het betreffende onderscheidingsteken.
Veelgestelde vragen over het retourneren na overlijden
In het begin van de twintigste eeuw moesten personen die werden onderscheiden het versiersel zelf aanschaffen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd besloten de onderscheiding van rijkswege te verstrekken. Na de oorlog werd dit teruggedraaid. In 1955 werd bepaald dat de onderscheiding wel van rijkswege werd verstrekt, maar in bruikleen. Dit geldt nog steeds. De onderscheiding blijft eigendom van de staat en moet daarom na het overlijden van de gedecoreerde weer ingeleverd worden bij de staat. Daar zijn verschillende redenen voor, waaronder het risico dat de onderscheiding na verloop van tijd als handelswaar wordt aangeboden. Nederland vormt hierin geen uitzondering. In de Scandinavische landen worden de onderscheidingen ook teruggestuurd na overlijden, evenals de meeste onderscheidingen in het Verenigd Koninkrijk. In landen als Frankrijk en België moeten gedecoreerden zelf het versiersel aanschaffen.
Bij vermissing of diefstal van de onderscheiding dient de gedecoreerde zo spoedig mogelijk contact op te nemen met de Kanselarij der Nederlandse Orden. Het is mogelijk om - na betaling van een vergoeding - een vervangend versiersel te ontvangen.
Doorgaans ontvangen nabestaanden een brief van de Kanselarij der Nederlandse Orden. In de brief wordt de procedure uitgelegd: de onderscheiding kan kosteloos worden teruggestuurd of er kan een borgsom worden betaald. Zelf contact opnemen (telefonisch of per e-mail) is ook mogelijk. De Kanselarij stuurt dan een retourenvelop waarmee de onderscheiding kosteloos kan worden teruggestuurd. Zelf terugbrengen naar de Kanselarij is de derde mogelijkheid. Maak hiervoor telefonisch een afspraak via 070-375 12 00.
Als u de onderscheiding niet kunt vinden, vermeldt u dit op het antwoordformulier dat de Kanselarij der Nederlandse Orden u toezendt. Daarna volgt een bericht over de te volgen procedure.
De onderscheiding blijft altijd eigendom van de staat. Nabestaanden kunnen er wel voor kiezen een borgsom te betalen. De hoogte van het bedrag hangt af van het soort onderscheiding. Na het betalen van de borgsom hoeft de onderscheiding niet teruggestuurd te worden.
Alleen de onderscheiding die werd uitgereikt, moet worden teruggestuurd. De oorkonde, het draaginsigne (het kleine versiersel voor dagelijks gebruik) en eventueel zelf aangeschafte miniaturen hoeven niet te worden teruggestuurd.
